Kamu Blockchain Gelirinin Sürdürülebilirlik Derinlik Analizi: Ethereum, Solana ve Tron

Giriş

Blockchain teknolojisinin hızla geliştiği bugün, kamu blok zincirlerinin gelir sürdürülebilirliği, uzun vadeli gelişim potansiyelini değerlendirmede kritik bir gösterge haline gelmiştir. Bu rapor, mevcut pazardaki üç büyük kamu blok zincirine - Ethereum, Solana ve Tron - odaklanarak, onların gaz ücreti gelir bileşenlerini, zincir içi ekonomik aktivitelerini ve kullanıcı gelir-gider durumlarını analiz ederek, bu kamu blok zincirlerinin gelir modelleri ve sürdürülebilirliklerini derinlemesine incelemektedir.

Son veriler, son 30 günde Ethereum'un toplam 99.89 milyon dolar Gas ücreti ile açık ara önde olduğunu, Solana ve Tron'un ise sırasıyla 46.21 milyon dolar ve 38.97 milyon dolar Gas ücreti ile onu takip ettiğini gösteriyor. Ancak, bu gelir avantajı piyasa sıcaklığı ve kullanıcı etkinliği üzerinde tam olarak yansımıyor. Dikkate değer bir nokta, Solana'nın son altı ay içinde tartışma yoğunluğunun Ethereum'dan daha fazla olması ve Tron'un düşük işlem ücretleri sayesinde ödeme alanında geniş bir kabul görmesidir.

Daha dikkat çekici olan ise, günlük aktif adres verilerinin Gas ücreti gelirleriyle tamamen farklı bir desen sergilemesidir: 2.1 milyon günlük aktif adres ile TRON birinci sırada yer alırken, Solana 1.1 milyon ile hemen arkasında, Ethereum ise sadece 316 bin ile üçüncü sırada yer almaktadır. Bu fenomen, Gas ücreti gelirlerinin bileşimi, zincir üzerindeki ekonomik faaliyetler ve kullanıcı gelir-gider sürdürülebilirliği arasındaki karmaşık ilişkiyi vurgulamakta ve bu üç büyük blok zincirinin gelir sürdürülebilirliğini derinlemesine analiz etmemiz için benzersiz bir bakış açısı sunmaktadır.

Ethereum

Gaz ücreti gelir yapısı

Ethereum, bir dizi önemli güncelleme geçirdi; bunlar arasında İş Kanıtı (PoW) sisteminden Hisse Kanıtı (PoS) sistemine geçiş ve EIP-1559 önerisinin uygulanması yer alıyor. Bu durum, Gas ücretleri yapısını derin bir şekilde etkiledi. Yeni Gas ücret yapısı iki bölümden oluşuyor: sistem tarafından otomatik olarak yok edilen temel ücret (Base Fee) ve doğrudan doğrulayıcılara ödenen bahşişler (Tips). Temel ücretin yok etme mekanizması, ETH'nin deflasyonist bir duruma girmesini teşvik etme potansiyeline sahip ve bu da değerini artırabilir. Aynı zamanda, dinamik olarak ayarlanan temel ücret, ağ kaynaklarının dağıtımını optimize etmeye yardımcı olurken; bahşişler de doğrulayıcılara ek teşvikler sunarak ağ güvenliğini sağlamaktadır.

Son 30 gün içinde, Ethereum temel ücret mekanizması aracılığıyla yaklaşık 47 milyon dolar değerinde ETH'yi yok etti. Bu veri yalnızca ağın aktifliğini yansıtmakla kalmıyor, aynı zamanda çeşitli zincir üstü etkinliklerin toplam Gas tüketimine katkı oranını analiz etmek için önemli bir temel sağlıyor.

Zincir üstü ekonomik faaliyet

Ethereum ağının Gas ücreti tüketim dağılımı, ekosisteminin canlılığını ve ekonomik değer akışını yansıtmaktadır. Merkeziyetsiz finans (DeFi) %60'lık pay ile açık ara önde gelmekte, Ethereum ekosistemindeki merkezi konumunu vurgulamaktadır. Bunu takiben ETH transferleri (%12), MEV (maksimum çıkarılabilir değer, %8) ve NFT'ler (eşsiz tokenler, %8) gelmektedir; bu dört kategori toplam Gas tüketiminin %88'ini birlikte oluşturmaktadır. Layer 2 çözümleri (%6) ve akıllı sözleşme oluşturma (%2) daha küçük bir paya sahiptir, bu da Ethereum ekosisteminin gelişiminin geçici olarak "düşük dönem"de olduğunu göstermektedir.

DeFi alanında, Uniswap en büyük merkeziyetsiz borsa olarak son 30 günde 54.23 milyon dolar gelir elde etti; bunun 8.15 milyon doları yakılan Gas ücretlerinden geldi ve Ethereum ekosisteminde yaklaşık %17.3'lük bir paya sahip. 1inch, önde gelen DEX agregatörü olarak yaklaşık 1.21 milyon dolar Gas ücreti katkısında bulundu ve toplamın %3'ünü oluşturdu. Tüm DEX pazarının DeFi alanındaki payı %40'tan fazla, Ethereum ekosisteminde ise %25'in üzerinde.

Stablecoin transferleri, blockchain'in refah seviyesini ölçmede önemli bir gösterge olarak, Ethereum ekosisteminde DEX'ten sonra ikinci sıradadır. Son bir ayda, Ethereum ağı üzerinde stablecoin transferleri ile ilgili yakılan Gas ücreti 4.01 milyon dolar oldu ve bu, aynı dönemde toplam Gas ücretinin %8.5'ini oluşturuyor.

Dex Trading Bot pazarının yükselişi, Meme coin'lerin popülaritesinden kaynaklanıyor. Son 30 gün içinde Banana Gun ve Maestro adlı iki proje sırasıyla 173 bin dolar ve 151 bin dolar Gas ücreti katkısı sağladı ve toplamda Ethereum ekosisteminin toplam Gas ücretinin %6.89'unu oluşturdu.

MetaMask, en yaygın kullanılan zincir üstü cüzdan projesi olarak, son 30 gün içinde 2.91 milyon dolar Gas ücreti (940 bin dolar yakım) katkıda bulundu ve bu, toplam Ethereum zincir üstü Gas ücretinin yaklaşık %2'sini oluşturuyor.

Ethereum ağı üzerinde yapılan transferlerde son bir ayda 3.83 milyon dolar değerinde Gas ücreti yakıldı, toplam Gas ücretine katkısının yaklaşık 25.5 milyon dolar olduğu tahmin ediliyor, bu da Ethereum ekosisteminin toplam Gas ücretinin yaklaşık %12'sini oluşturuyor.

MEV, blok zinciri işlem işleme aşamasının kendine özgü bir olayı olarak, Ethereum zincirindeki MEV yanma ücretleri yaklaşık 3.76 milyon dolar olup, zincir üzerindeki toplam yanma ücretinin %8'ini oluşturmaktadır.

Ethereum ekosistem özeti

Ethereum ekosistemi, çeşitli alanlarda gelişim gösterirken birkaç ana alana odaklanan bir yapıyı sergiliyor. DeFi alanı, %60'lık Gas ücreti payı ile açık ara önde gidiyor ve bu, onun merkezi konumunu vurguluyor; ancak içindeki alt alanların dağılımı makul bir şekilde dengelenmiş. ETH transferleri (%12), MEV (%8) ve NFT'ler (%8) onu takip ediyor; bu dört ana kategori toplam Gas tüketiminin %88'ini oluşturuyor. Zincir üzerindeki en yüksek Gas ücreti yanma oranına sahip alt alanlar DEX (%26), zincir üzerindeki transferler ve stablecoin'ler (%17), Dex Trading Bot (%7) ve cüzdan alanı (%3) olmak üzere toplamda %53'lük bir paya sahip. Layer 2 çözümlemeleri (%6) ve akıllı sözleşme oluşturma (%2) oranları düşük görünse de, ekosistemin gelişiminin bir "düşük dönem"de olduğunu yansıtıyor; ancak genel Gas ücreti dağılımı, Ethereum'un çeşitli alanlarındaki nispi dengeli gelişimi hala göstermekte ve ekosistemin genel sağlık durumunu ortaya koyuyor.

Solana

İşlem Ücreti Oluşumu

Solana zincirindeki ücretler ve maliyetler üç kısma ayrılabilir: işlem ücretleri, öncelik ücretleri ve kira. Solana zinciri, her işlem ücreti için sabit bir oranın (başlangıçta %50) yok edilmesini düzenler, geri kalan ise doğrulayıcılara aittir. Solana stake edenler, son 30 günde elde ettikleri işlem ücreti ödüllerinin değeri 23,1 milyon dolardır.

Solana ağı üzerindeki Meme coin projelerinin popülaritesi, işlem sürelerine olan duyarlılığı son derece artırmış, kullanıcıların öncelik ücreti artırmalarına neden olarak, Solana staking yapanların işlem ücretleri ve rüşvet gelirlerinde önemli bir artış sağlamıştır.

Zincir üstü ekonomik faaliyet

Solana zincirindeki DEX etkinlikleri, %86'ya kadar olan mutlak bir hakimiyet elde etti. Raydium ve Orca, Solana ekosistemindeki en büyük iki merkeziyetsiz borsa olarak, son 30 gün içinde sırasıyla 52.37 milyon dolar ve 12.25 milyon dolar işlem ücreti üretti; bu gelirin büyük bir kısmı Meme coin işlem çiftlerinden gelmektedir.

Solana zincirindeki MEV (maksimum çıkarılabilir değer) mekanizması, Meme coin ticaret talebindeki artış nedeniyle yeni bir gelişim süreci göstermektedir. Son 30 günde, öncelik ücreti (MEV) olan işlemlerin hacmi toplam işlem hacminin %82,45'ini oluştururken, MEV ücretleri işlem ücretlerinin %80'ine kadar çıkmaktadır. Spesifik veriler MEV ücretlerinin 30 milyon doları aştığını göstermektedir.

Dex Trading Bot, Solana zincirinde de aktif bir performans sergiliyor. İlk üçte yer alan projeler (Photon, Bonkbot ve Trojan) bu zincirin işlem payının %90'ından fazlasını elinde bulunduruyor ve son 30 günde toplam gelir yaklaşık 33.67 milyon dolar.

Solana ekosistem özeti

Solana'nın şu anda Meme token'lara dayalı ekosistem refah modeli önemli sürdürülebilirlik riskleri taşımaktadır. Kısa vadede Meme token ticareti Solana'ya kayda değer zincir içi faaliyet ve gelir sağlarken, bu model katılımcılara büyük bir ekonomik yük getirmektedir. Aylık 100 milyon dolardan fazla sabit oyuncu kaybı, yıllık 1.3 milyar dolara kadar yükselmekte ve mevcut modelin sürdürülemezliğini vurgulamaktadır.

Solana ekosistemi ciddi zorluklarla karşı karşıya, daha dengeli ve sürdürülebilir bir gelişim yolu aramakta, tek bir yüksek riskli alana olan bağımlılığı azaltmakta, ekosistemin sağlıklı gelişimi ve uzun vadeli refahını sağlamak için uzun vadeli değer yaratabilen uygulama ve projeleri beslemektedir.

Tron

Tron ağı, benzersiz bir tasarıma sahiptir; ağ üzerindeki işlem ücretleri esas olarak ağ enerjisi ve bant genişliği tüketimini telafi etmek için kullanılır, düğüm yolsuzluğu için değil. Kullanıcılar bant genişliği veya enerji yetersiz olduğunda, işlem kaynaklarını ödemek için TRX yakmak zorundadır, bu da TRX'in deflasyonunu teşvik eder.

29 Ekim 2021'den itibaren, TRX dolaşım miktarı sürekli bir deflasyon eğilimi göstermektedir. Bunun başlıca nedeni, USDT'nin Tron ağı üzerindeki yaygın kullanımı ve işlem hacminin belirgin artışıdır. Stabilcoin transfer etkinliklerindeki sürekli genişleme, TRX'in deflasyon mekanizmasına güçlü bir destek sağlayarak TRX'in ekonomik modelinin sürdürülebilirliğini garanti etmektedir.

22 Temmuz 2024 tarihli verilere göre, USDT transfers, Tron ağındaki faaliyetlerin %94,51'ini oluşturmakta ve bu durum Tron ekosistemindeki mutlak hakimiyetini vurgulamaktadır. Tron ağının tasarım avantajları arasında sabit 1U düşük transfer ücreti, 3 saniyelik hızlı blok oluşturma süresi ve ek bir öncelik ücreti ödemeye gerek olmaması, onu zincir üzerindeki ödeme alanında belirgin bir rekabet avantajı sağlamaktadır.

2024 Ağustos'unda, Tron'un kurucusu Sun Yuchen stratejik olarak Meme alanına girdiğini duyurdu ve hızla çok sayıda Meme projesinin Tron ekosistemine katılmasını sağladı. 20 Ağustos itibarıyla, Tron zincirindeki enerji tüketim yapısında önemli bir değişiklik yaşandı: USDT transfer oranı %52'ye düşerken, merkeziyetsiz borsa (DEX) faaliyet oranı daha önceki %3'ten %47'ye fırladı.

USDT transferlerinin genel ekosistemdeki payı önemli ölçüde düşmesine rağmen, gerçek enerji tüketimi istikrarlı kalmış ve 80B-90B aralığında sürdürülmüştür. Bu fenomen, Meme projelerinin zincir üzerindeki etkinlikleri büyük ölçüde artırmasına rağmen, Tron ekosisteminin temel işlevi olan USDT transferlerini maddi olarak etkilemediğini göstermektedir. Bu yapısal dayanıklılık, Tron'un uzun vadeli gelişimi için güçlü bir destek sağlamaktadır.

Tron ağındaki işlem ücretleri gelirinin USDT transferlerine yüksek şekilde odaklanmış olmasına rağmen, bu durum kullanıcıların stabilcoin transferlerine olan katı talebini yansıtmaktadır. Bunun yanı sıra, büyük miktardaki stabilcoin transfer gelirleri, kullanıcıların Tron ağına olan yüksek bağımlılığını vurgulamakta ve Tron ekosisteminin Gas ücreti gelir yapısının sağlıklı ve sürdürülebilir olduğunu doğrulamaktadır.

Özet

Bu rapor, Ethereum, Solana ve Tron'un üç büyük kamu zincirinin gelir bileşimini ve sürdürülebilirliğini derinlemesine analiz etmekte ve aşağıdaki ana sonuçlara ulaşmaktadır:

Ethereum: En dengeli, sürdürülebilir gelişim modelini sergiliyor.

• Gelir kaynaklarının çeşitlendirilmesi: DeFi (%60), ETH transferi (%12), MEV (%8) ve NFT (%8) gibi birçok alanda dengeli bir gelişim.
• Ekosistem sağlığı: DEX, stabilcoin transferleri gibi temel uygulamaların oranı makul, gerçek ve sürdürülebilir kullanıcı taleplerini yansıtır.
• Yenilik ve yükseltme: EIP-1559 gibi yükseltmeler, ücret mekanizmasını optimize ederek ETH'nin yok edilmesiyle uzun vadeli değer yaratır.
• Uzun Vadeli Potansiyel: Çeşitli uygulama senaryoları ve sürekli teknolojik yenilikler, Ethereum'a güçlü bir uzun vadeli gelişim ivmesi sağlamaktadır.

Solana: Hızlı büyüme ama sürdürülebilirlik zorluklarıyla karşı karşıya

• Gelir yüksek oranda yoğundur: DEX etkinlikleri %86, bunların arasında Meme coinler.