Cuộc chiến thuế quan gây ra sự biến động trên thị trường toàn cầu, chỉ số sợ hãi tăng vọt lên mức cao kỷ lục
Năm 2025, một cuộc chiến thuế quan được nâng cấp toàn diện đã bùng nổ trên toàn cầu. Hầu hết hàng hóa của các quốc gia đều bị đánh thuế ít nhất 10%, trong khi khoảng 60 quốc gia có thâm hụt thương mại nghiêm trọng với Mỹ còn bị đánh thuế cao hơn. Biện pháp này đã gây ra sự hoảng loạn trên thị trường toàn cầu, với các nguyên nhân chủ yếu bao gồm:
Chi phí doanh nghiệp tăng, dự đoán lợi nhuận bị thu hẹp.
Chuỗi cung ứng toàn cầu bị gián đoạn, sự không chắc chắn về kinh tế gia tăng
Có thể dẫn đến thuế trả đũa, mở rộng rủi ro chiến tranh thương mại
Trong môi trường này, xu hướng hành vi của các nhà tham gia thị trường vốn như sau:
Giảm phân bổ vào tài sản rủi ro (như cổ phiếu, tiền điện tử)
Tăng cường phân bổ tài sản phòng ngừa rủi ro (như vàng, đô la Mỹ, yên Nhật)
Tăng kỳ vọng về sự biến động của thị trường, dẫn đến chỉ số VIX tăng vọt
Phản ứng dây chuyền do việc tăng thuế quan bao gồm sự gia tăng chi phí, sự gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu, rủi ro trả đũa gia tăng, sự thu hẹp đầu tư và dòng tiền tìm nơi trú ẩn, cuối cùng dẫn đến sự hoảng loạn trên thị trường.
Chỉ số sợ hãi VIX đã vượt qua 60 vào ngày 7 tháng 4, đây là một tình huống cực đoan chỉ xảy ra ba lần trong lịch sử. Lần gần đây nhất xảy ra vào ngày 5 tháng 8 năm 2024, và lần đầu tiên là trong thời gian đại dịch Covid-19 vào năm 2020.
Hiện tại, chỉ số VIX đang ở trong một môi trường cực kỳ hiếm thấy trong lịch sử. Đối mặt với tình huống như vậy, cách sử dụng VIX để dự đoán xu hướng thị trường trở thành một vấn đề then chốt.
Phân tích chỉ số VIX
Chỉ số VIX được tính toán dựa trên giá quyền chọn của chỉ số S&P 500, phản ánh biên độ biến động dự kiến của thị trường trong 30 ngày tới, được coi là một chỉ số quan trọng để đo lường sự không chắc chắn và tâm lý hoảng loạn của thị trường.
Nói một cách đơn giản, VIX càng cao thì thị trường càng kỳ vọng sự biến động trong tương lai càng mạnh mẽ, cảm xúc hoảng sợ càng mạnh; VIX càng thấp thì biểu thị thị trường yên tĩnh, niềm tin cao hơn. Kinh nghiệm lịch sử cho thấy, VIX thường tăng vọt khi thị trường chứng khoán giảm mạnh, và giảm khi thị trường chứng khoán tăng và ổn định. Do mối quan hệ ngược này với thị trường chứng khoán, VIX còn được gọi là "chỉ số hoảng sợ" hoặc nhiệt kế cảm xúc của thị trường.
Mức độ bình thường của VIX khoảng từ 15-20, thuộc khu vực bình tĩnh; khi VIX vượt quá 25, thị trường bắt đầu có sự hoảng loạn rõ rệt; vượt quá 35 thì thuộc về sự hoảng loạn cực độ. Trong các sự kiện khủng hoảng cực đoan (như khủng hoảng tài chính hoặc bùng phát dịch bệnh), chỉ số VIX thậm chí có thể tăng vọt lên trên 50, phản ánh tâm lý tránh rủi ro cực đoan của thị trường. Do đó, thông qua việc quan sát sự thay đổi của VIX, nhà đầu tư có thể nhận biết được mức độ tâm lý tránh rủi ro hiện tại của thị trường, từ đó làm căn cứ tham khảo để điều chỉnh cấu trúc đầu tư.
Khu vực hoảng loạn biến động cao: VIX ≥ 30
Khi chỉ số VIX tăng lên trên 30, thường đại diện cho việc thị trường đang ở giai đoạn sợ hãi hoặc hoảng loạn cao độ. Tình huống này thường đi kèm với sự sụt giảm mạnh của thị trường chứng khoán, nhưng dữ liệu lịch sử cho thấy, sau sự sợ hãi cực đoan, thị trường thường xuất hiện sự phục hồi.
Từ năm 2018 đến 2024, có khoảng hơn mười sự kiện mà giá đóng cửa VIX lần đầu tiên vượt qua 30, trong đó có các tình huống điển hình như cơn bão biến động vào tháng 2 năm 2018, sự bán tháo vào đêm Giáng sinh tháng 12 năm 2018, nỗi sợ hãi do đại dịch vào tháng 2-3 năm 2020, cơn bão của nhà đầu tư nhỏ lẻ vào đầu năm 2021, cũng như sự tăng lãi suất và các cú sốc địa chính trị vào đầu năm 2022.
Thống kê cho thấy, trong vòng 7 ngày sau khi xảy ra các sự kiện hoảng loạn này, S&P 500 thường có xu hướng phục hồi tích cực. Tăng trung bình khoảng 1,4%, và có khoảng 73% xác suất sẽ tăng sau 7 ngày. Điều này cho thấy khi VIX tăng vọt lên trên 30 (khu vực hoảng loạn), thị trường chứng khoán trong ngắn hạn phần lớn sẽ có xu hướng phục hồi kỹ thuật.
Bitcoin có xu hướng phục hồi mạnh mẽ sau khi trải qua sự hoảng loạn cực độ. Các thống kê ước tính rằng tỷ lệ tăng trung bình 7 ngày của BTC khoảng 10%, với tỷ lệ thắng khoảng 75-80%. Ví dụ, vào tháng 2 năm 2022, chỉ số VIX đã vượt qua 30 do khủng hoảng địa chính trị, và Bitcoin đã tăng hơn 20% trong tuần tiếp theo, cho thấy hiện tượng phục hồi tương tự như sự giảm bớt cảm xúc phòng ngừa trên thị trường chứng khoán.
Đỉnh điểm hoảng loạn cực độ: VIX ≥ 40
Khi tiêu chuẩn được nâng cao hơn nữa lên VIX ≥ 40 (sự hoảng loạn cực độ), các sự kiện phù hợp trong khoảng thời gian từ 2018 đến 2024 là cực kỳ hiếm, thực tế chỉ có ngày 5 tháng 2 năm 2018 và sự sụt giảm vào ngày 28 tháng 2 năm 2020 do đại dịch gây ra đã khiến VIX đóng cửa vượt qua 40 (lần đầu tiên trong bốn năm), sau đó VIX đã có lúc tăng vọt lên mức chưa từng có là 82 điểm vào tháng 3.
Do số mẫu rất ít, kết quả thống kê chỉ mang tính tham khảo: Sau sự kiện năm 2020, S&P 500 đã phục hồi nhẹ khoảng 0.6% trong vòng 7 ngày (thị trường biến động mạnh trong tuần đó nhưng có một sự phục hồi kỹ thuật nhẹ), trong khi BTC phục hồi khoảng 7%. Về tỷ lệ thắng, cả hai đều là 100%, nhưng chỉ do một sự kiện duy nhất gây ra sự tăng giá (không đảm bảo rằng trong tương lai sẽ có sự tăng giá tương tự). Nói chung, khi VIX đạt trên 40, một giá trị cực đoan trong lịch sử, thường có nghĩa là áp lực bán do sự hoảng loạn của thị trường đã gần đến đỉnh điểm, và sau đó có khả năng xuất hiện cơ hội phục hồi ngắn hạn tương đối cao, nhìn chung trong chu kỳ lớn đều là điểm thấp tương đối.
Ngày 5 tháng 2 năm 2018 (VIX tăng vọt hơn 100% trong phiên giao dịch lên gần 50): S&P 500 chỉ tăng 0,28% sau một tuần, không có sự tăng trưởng đáng kể. Nhưng Bitcoin đã giảm mạnh 16% xuống mức đáy khoảng ~$6,900, sau hai tuần đã phục hồi lên trên $11,000, cho thấy động lực phục hồi mạnh mẽ. Tuy nhiên, trong bối cảnh không gian thời gian lúc đó, mối liên hệ giữa Bitcoin và biến động của tài sản thực tế không cao, vì vậy việc sử dụng VIX để dự đoán biến động của Bitcoin là không phù hợp.
Giữa tháng 3 năm 2020 (điểm cao VIX 82): S&P 500 đã phục hồi hơn 10% trong vòng một tuần sau khi chạm đáy vào ngày 23 tháng 3, Bitcoin cũng nhanh chóng tăng khoảng 30% từ mức dưới $4,000.
Mặc dù theo thống kê, hiệu suất ngắn hạn sau khi có sự hoảng loạn cực độ thiên về tích cực, nhưng sự thiếu hụt mẫu chứng tỏ rằng độ không chắc chắn cao, cộng với việc vào thời điểm đó, sự liên kết giữa Bitcoin và cổ phiếu Mỹ không giống như bây giờ. Trong thực tế, VIX trên 40 thường xác nhận rằng thị trường đang trong trạng thái hoảng loạn cực độ, và xu hướng thị trường trong tương lai vẫn cần phải kết hợp với thông tin cơ bản để đánh giá.
Khoảng biến động thấp: VIX ≤ 15
Khi chỉ số VIX giảm xuống dưới 15, thường cho thấy thị trường đang trong trạng thái tương đối yên tĩnh. Cảm xúc của nhà đầu tư khá lạc quan, nhu cầu phòng ngừa rủi ro thấp. Tuy nhiên, vào thời điểm này, xu hướng tiếp theo không rõ ràng như khi VIX cao.
Trong khoảng thời gian từ năm 2018 đến 2024, VIX đã nhiều lần giảm xuống dưới 15, chẳng hạn như sau đợt phục hồi mạnh của thị trường chứng khoán đầu năm 2019, trong giai đoạn thị trường ổn định cuối năm 2019, trong giai đoạn thị trường tăng trưởng giữa năm 2021 và giữa năm 2023. Trong những thời kỳ này, độ biến động của thị trường ở mức thấp lịch sử (đôi khi được gọi là sự yên tĩnh của thị trường).
Hiệu suất trung bình của chỉ số S&P 500: Trong vòng 7 ngày sau điểm sự kiện với VIX cực thấp, lợi suất trung bình của S&P 500 khoảng +0.8%, tỷ lệ thắng khoảng 60-75% (hơi cao hơn xác suất ngẫu nhiên). Nhìn chung, trong môi trường biến động thấp, chỉ số thường duy trì xu hướng tăng chậm hoặc dao động nhẹ. Ví dụ, trong tuần sau khi VIX giảm xuống dưới 15 vào tháng 10 năm 2019, S&P 500 cơ bản ổn định và tăng nhẹ; vào tháng 7 năm 2023, khi VIX ở mức khoảng 13, chỉ số tiếp tục tăng nhẹ khoảng 2% trong tuần tiếp theo. Điều này cho thấy VIX thấp không nhất thiết dẫn đến điều chỉnh ngay lập tức, thị trường có thể tiếp tục duy trì xu hướng tăng trong một thời gian. Tuy nhiên, cần cảnh giác rằng độ biến động cực thấp thường tiềm ẩn sự tự mãn của thị trường, một khi gặp phải tin xấu bất ngờ, sự biến động và mức giảm có thể tăng lên đáng kể.
Hiệu suất trung bình của BTC: Diễn biến của Bitcoin trong thời gian VIX thấp không có hướng đi rõ ràng. Thống kê cho thấy tỷ lệ tăng trung bình trong 7 ngày chỉ khoảng +2%, tỷ lệ thắng khi tăng là khoảng 60%. Có lúc, giai đoạn yên tĩnh với VIX thấp trùng hợp với giai đoạn tăng giá của BTC (ví dụ, vào mùa xuân năm 2019, VIX thấp đi kèm với sự tăng mạnh của BTC); nhưng cũng có lúc, trong thời gian VIX thấp, BTC lại có xu hướng điều chỉnh (ví dụ, đầu năm 2018, khi VIX duy trì ở mức thấp, Bitcoin đang trong xu hướng giảm do vỡ bong bóng).
Do đó, VIX thấp không có giá trị tham khảo rõ ràng cho dự đoán xu hướng BTC trong tương lai, cần phải kết hợp với tâm lý vốn và chu kỳ của chính thị trường tiền điện tử.
Xét tổng thể, khi VIX dưới 15, S&P 500 thường tiếp tục xu hướng hiện tại (trong hầu hết các trường hợp là tăng nhẹ), nhưng mức tăng và tỷ lệ thắng đều rõ rệt thấp hơn so với sự phục hồi sau sự hoảng loạn. Trong khi đó, BTC trong môi trường này thiếu một mô hình phản ứng thống nhất, cho thấy sự biến động thấp của thị trường truyền thống không nhất thiết có nghĩa là thị trường tiền điện tử sẽ đồng bộ.
Kết luận: Rủi ro và cơ hội song hành
Khi VIX tăng vọt lên khoảng 30-40, có thể có rủi ro ngắn hạn, nhưng cũng chứa đựng cơ hội đảo chiều tiềm năng. BTC thường đồng thời giảm trong áp lực bán hoảng loạn, nhưng khi cảm giác hoảng loạn dịu lại, việc bán tháo quá mức tích lũy các vị thế bán dễ dàng kích hoạt một đợt phục hồi kỹ thuật mạnh mẽ. Nếu quan sát thấy VIX bắt đầu đạt đỉnh và giảm (từ 35 dần trở lại dưới 30), đó là thời điểm tiềm năng để mua BTC trong ngắn hạn. Nhưng cần phải xem xét độ nghiêm trọng của sự kiện đó, nếu đó là một rủi ro tài chính lớn nổ ra, thị trường có thể tiếp tục giảm sâu.
Khi VIX ≥ 40, điều này cho thấy thị trường rơi vào trạng thái hoảng loạn cực độ, bao gồm khả năng cạn kiệt thanh khoản, rút vốn lớn. Xác suất BTC giảm mạnh trong ngắn hạn là rất cao, nhưng thường một hai tuần sau nếu nỗi hoảng loạn giảm bớt, dự đoán mức hồi phục của BTC cũng sẽ tương đối đáng kinh ngạc. Trong môi trường này, khuyên các nhà đầu tư lướt sóng ngắn hạn nên duy trì kiểm soát rủi ro cao, kiên quyết tuân thủ cắt lỗ, vì "liếm máu trên lưỡi dao" đồng thời, lợi nhuận và rủi ro luôn song hành. Nhìn theo chu kỳ lớn, đây đều là những điểm tương đối thấp.
Khi VIX ≤ 15, thị trường thường ở trạng thái tự nhiên. Việc BTC có tăng hay không thường phụ thuộc vào chu kỳ của thị trường tiền mã hóa, tình hình tài chính hoặc xu hướng kỹ thuật của chính nó. Trong môi trường quá yên tĩnh, cần chú ý đến việc nếu có bất ngờ hoặc sự kiện thiên nga đen xảy ra, VIX sẽ nhanh chóng tăng vọt, và BTC cũng có thể giảm theo. Có thể xem xét giữ một phần tiền mặt/stablecoin trong giai đoạn này như một biện pháp dự phòng, luôn theo dõi hướng rủi ro.
Khu vực giữa của VIX 15-30 thường được coi là "biên độ biến động bình thường". BTC cũng sẽ bị ảnh hưởng bởi chu kỳ tiền điện tử và tình hình tài chính vĩ mô, lúc này VIX có thể là chỉ báo hỗ trợ. Nếu VIX từ trên 20 tăng lên gần 30, điều này cho thấy nỗi sợ hãi đang dâng lên, cần phải phòng ngừa rủi ro một cách hợp lý; ngược lại, nếu VIX từ 25 giảm dần xuống dưới 20, điều này cho thấy nỗi sợ hãi đang giảm bớt, BTC có thể tương đối ổn định.
Hiện tại VIX đang ở mức 50, đối mặt với sự không chắc chắn về thuế quan của Mỹ, tâm lý thị trường vẫn trong trạng thái hoảng loạn cực độ, tuy nhiên thị trường luôn sinh ra trong tuyệt vọng.
Trong thời gian đại dịch năm 2020, VIX đã vượt qua 80 mức cao nhất, khi đó S&P 500 khoảng 2300 điểm, ngay cả khi gần đây S&P 500 đã giảm mạnh do hoảng loạn vẫn ở gần 5000 điểm, trong vòng năm năm vẫn vượt quá 100% ROI; cùng lúc đó, Bitcoin đang ở điểm mua tuyệt vời, khi đó chỉ là 4800 USD, trong khi đỉnh cao của đợt tăng giá này đạt 110.000 USD, mức tăng cao nhất gần 25 lần.
Mỗi lần giảm mạnh thường đi kèm với việc thị trường định giá lại và dòng tiền chuyển động, sự hỗn loạn là một cái thang, có thể leo lên và nhảy vọt từ đây hay không, đó là vấn đề then chốt trong giai đoạn này.
Trang này có thể chứa nội dung của bên thứ ba, được cung cấp chỉ nhằm mục đích thông tin (không phải là tuyên bố/bảo đảm) và không được coi là sự chứng thực cho quan điểm của Gate hoặc là lời khuyên về tài chính hoặc chuyên môn. Xem Tuyên bố từ chối trách nhiệm để biết chi tiết.
6 thích
Phần thưởng
6
5
Đăng lại
Chia sẻ
Bình luận
0/400
CryptoPunster
· 5giờ trước
Thị trường Bear một khi đến, ai cũng trở thành bậc thầy phòng ngừa rủi ro, ai có thể chịu đựng được cảnh báo hoảng loạn cấp 60 đây?
Xem bản gốcTrả lời0
down_only_larry
· 08-10 04:12
Toàn bộ vị thế, tiếp theo chỉ có thể chờ vận mệnh.
Xem bản gốcTrả lời0
Rekt_Recovery
· 08-10 04:09
mày ơi, chúng ta đã xem bộ phim này trước đây rồi... cơn PTSD năm 2018 của tao lại nổi lên... đã đến lúc tích trữ vàng và cầu nguyện
Xem bản gốcTrả lời0
GasFeeWhisperer
· 08-10 03:54
Ôi, đồ ngốc trong thế giới tiền điện tử đang cùng nhau đi đến cái chết.
Xem bản gốcTrả lời0
TxFailed
· 08-10 03:54
chà... lại tiếp tục thôi. cảm giác chiến tranh thương mại 2018 cổ điển nhưng lần này thì mạnh mẽ hơn. nói một cách kỹ thuật, túi của tôi đã bị rekt đủ rồi.
Cuộc chiến thuế quan gây ra nỗi lo toàn cầu, VIX tăng vọt lên 60 lập mức cao kỷ lục.
Cuộc chiến thuế quan gây ra sự biến động trên thị trường toàn cầu, chỉ số sợ hãi tăng vọt lên mức cao kỷ lục
Năm 2025, một cuộc chiến thuế quan được nâng cấp toàn diện đã bùng nổ trên toàn cầu. Hầu hết hàng hóa của các quốc gia đều bị đánh thuế ít nhất 10%, trong khi khoảng 60 quốc gia có thâm hụt thương mại nghiêm trọng với Mỹ còn bị đánh thuế cao hơn. Biện pháp này đã gây ra sự hoảng loạn trên thị trường toàn cầu, với các nguyên nhân chủ yếu bao gồm:
Trong môi trường này, xu hướng hành vi của các nhà tham gia thị trường vốn như sau:
Phản ứng dây chuyền do việc tăng thuế quan bao gồm sự gia tăng chi phí, sự gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu, rủi ro trả đũa gia tăng, sự thu hẹp đầu tư và dòng tiền tìm nơi trú ẩn, cuối cùng dẫn đến sự hoảng loạn trên thị trường.
Chỉ số sợ hãi VIX đã vượt qua 60 vào ngày 7 tháng 4, đây là một tình huống cực đoan chỉ xảy ra ba lần trong lịch sử. Lần gần đây nhất xảy ra vào ngày 5 tháng 8 năm 2024, và lần đầu tiên là trong thời gian đại dịch Covid-19 vào năm 2020.
Hiện tại, chỉ số VIX đang ở trong một môi trường cực kỳ hiếm thấy trong lịch sử. Đối mặt với tình huống như vậy, cách sử dụng VIX để dự đoán xu hướng thị trường trở thành một vấn đề then chốt.
Phân tích chỉ số VIX
Chỉ số VIX được tính toán dựa trên giá quyền chọn của chỉ số S&P 500, phản ánh biên độ biến động dự kiến của thị trường trong 30 ngày tới, được coi là một chỉ số quan trọng để đo lường sự không chắc chắn và tâm lý hoảng loạn của thị trường.
Nói một cách đơn giản, VIX càng cao thì thị trường càng kỳ vọng sự biến động trong tương lai càng mạnh mẽ, cảm xúc hoảng sợ càng mạnh; VIX càng thấp thì biểu thị thị trường yên tĩnh, niềm tin cao hơn. Kinh nghiệm lịch sử cho thấy, VIX thường tăng vọt khi thị trường chứng khoán giảm mạnh, và giảm khi thị trường chứng khoán tăng và ổn định. Do mối quan hệ ngược này với thị trường chứng khoán, VIX còn được gọi là "chỉ số hoảng sợ" hoặc nhiệt kế cảm xúc của thị trường.
Mức độ bình thường của VIX khoảng từ 15-20, thuộc khu vực bình tĩnh; khi VIX vượt quá 25, thị trường bắt đầu có sự hoảng loạn rõ rệt; vượt quá 35 thì thuộc về sự hoảng loạn cực độ. Trong các sự kiện khủng hoảng cực đoan (như khủng hoảng tài chính hoặc bùng phát dịch bệnh), chỉ số VIX thậm chí có thể tăng vọt lên trên 50, phản ánh tâm lý tránh rủi ro cực đoan của thị trường. Do đó, thông qua việc quan sát sự thay đổi của VIX, nhà đầu tư có thể nhận biết được mức độ tâm lý tránh rủi ro hiện tại của thị trường, từ đó làm căn cứ tham khảo để điều chỉnh cấu trúc đầu tư.
Khu vực hoảng loạn biến động cao: VIX ≥ 30
Khi chỉ số VIX tăng lên trên 30, thường đại diện cho việc thị trường đang ở giai đoạn sợ hãi hoặc hoảng loạn cao độ. Tình huống này thường đi kèm với sự sụt giảm mạnh của thị trường chứng khoán, nhưng dữ liệu lịch sử cho thấy, sau sự sợ hãi cực đoan, thị trường thường xuất hiện sự phục hồi.
Từ năm 2018 đến 2024, có khoảng hơn mười sự kiện mà giá đóng cửa VIX lần đầu tiên vượt qua 30, trong đó có các tình huống điển hình như cơn bão biến động vào tháng 2 năm 2018, sự bán tháo vào đêm Giáng sinh tháng 12 năm 2018, nỗi sợ hãi do đại dịch vào tháng 2-3 năm 2020, cơn bão của nhà đầu tư nhỏ lẻ vào đầu năm 2021, cũng như sự tăng lãi suất và các cú sốc địa chính trị vào đầu năm 2022.
Thống kê cho thấy, trong vòng 7 ngày sau khi xảy ra các sự kiện hoảng loạn này, S&P 500 thường có xu hướng phục hồi tích cực. Tăng trung bình khoảng 1,4%, và có khoảng 73% xác suất sẽ tăng sau 7 ngày. Điều này cho thấy khi VIX tăng vọt lên trên 30 (khu vực hoảng loạn), thị trường chứng khoán trong ngắn hạn phần lớn sẽ có xu hướng phục hồi kỹ thuật.
Bitcoin có xu hướng phục hồi mạnh mẽ sau khi trải qua sự hoảng loạn cực độ. Các thống kê ước tính rằng tỷ lệ tăng trung bình 7 ngày của BTC khoảng 10%, với tỷ lệ thắng khoảng 75-80%. Ví dụ, vào tháng 2 năm 2022, chỉ số VIX đã vượt qua 30 do khủng hoảng địa chính trị, và Bitcoin đã tăng hơn 20% trong tuần tiếp theo, cho thấy hiện tượng phục hồi tương tự như sự giảm bớt cảm xúc phòng ngừa trên thị trường chứng khoán.
Đỉnh điểm hoảng loạn cực độ: VIX ≥ 40
Khi tiêu chuẩn được nâng cao hơn nữa lên VIX ≥ 40 (sự hoảng loạn cực độ), các sự kiện phù hợp trong khoảng thời gian từ 2018 đến 2024 là cực kỳ hiếm, thực tế chỉ có ngày 5 tháng 2 năm 2018 và sự sụt giảm vào ngày 28 tháng 2 năm 2020 do đại dịch gây ra đã khiến VIX đóng cửa vượt qua 40 (lần đầu tiên trong bốn năm), sau đó VIX đã có lúc tăng vọt lên mức chưa từng có là 82 điểm vào tháng 3.
Do số mẫu rất ít, kết quả thống kê chỉ mang tính tham khảo: Sau sự kiện năm 2020, S&P 500 đã phục hồi nhẹ khoảng 0.6% trong vòng 7 ngày (thị trường biến động mạnh trong tuần đó nhưng có một sự phục hồi kỹ thuật nhẹ), trong khi BTC phục hồi khoảng 7%. Về tỷ lệ thắng, cả hai đều là 100%, nhưng chỉ do một sự kiện duy nhất gây ra sự tăng giá (không đảm bảo rằng trong tương lai sẽ có sự tăng giá tương tự). Nói chung, khi VIX đạt trên 40, một giá trị cực đoan trong lịch sử, thường có nghĩa là áp lực bán do sự hoảng loạn của thị trường đã gần đến đỉnh điểm, và sau đó có khả năng xuất hiện cơ hội phục hồi ngắn hạn tương đối cao, nhìn chung trong chu kỳ lớn đều là điểm thấp tương đối.
Ngày 5 tháng 2 năm 2018 (VIX tăng vọt hơn 100% trong phiên giao dịch lên gần 50): S&P 500 chỉ tăng 0,28% sau một tuần, không có sự tăng trưởng đáng kể. Nhưng Bitcoin đã giảm mạnh 16% xuống mức đáy khoảng ~$6,900, sau hai tuần đã phục hồi lên trên $11,000, cho thấy động lực phục hồi mạnh mẽ. Tuy nhiên, trong bối cảnh không gian thời gian lúc đó, mối liên hệ giữa Bitcoin và biến động của tài sản thực tế không cao, vì vậy việc sử dụng VIX để dự đoán biến động của Bitcoin là không phù hợp.
Giữa tháng 3 năm 2020 (điểm cao VIX 82): S&P 500 đã phục hồi hơn 10% trong vòng một tuần sau khi chạm đáy vào ngày 23 tháng 3, Bitcoin cũng nhanh chóng tăng khoảng 30% từ mức dưới $4,000.
Mặc dù theo thống kê, hiệu suất ngắn hạn sau khi có sự hoảng loạn cực độ thiên về tích cực, nhưng sự thiếu hụt mẫu chứng tỏ rằng độ không chắc chắn cao, cộng với việc vào thời điểm đó, sự liên kết giữa Bitcoin và cổ phiếu Mỹ không giống như bây giờ. Trong thực tế, VIX trên 40 thường xác nhận rằng thị trường đang trong trạng thái hoảng loạn cực độ, và xu hướng thị trường trong tương lai vẫn cần phải kết hợp với thông tin cơ bản để đánh giá.
Khoảng biến động thấp: VIX ≤ 15
Khi chỉ số VIX giảm xuống dưới 15, thường cho thấy thị trường đang trong trạng thái tương đối yên tĩnh. Cảm xúc của nhà đầu tư khá lạc quan, nhu cầu phòng ngừa rủi ro thấp. Tuy nhiên, vào thời điểm này, xu hướng tiếp theo không rõ ràng như khi VIX cao.
Trong khoảng thời gian từ năm 2018 đến 2024, VIX đã nhiều lần giảm xuống dưới 15, chẳng hạn như sau đợt phục hồi mạnh của thị trường chứng khoán đầu năm 2019, trong giai đoạn thị trường ổn định cuối năm 2019, trong giai đoạn thị trường tăng trưởng giữa năm 2021 và giữa năm 2023. Trong những thời kỳ này, độ biến động của thị trường ở mức thấp lịch sử (đôi khi được gọi là sự yên tĩnh của thị trường).
Hiệu suất trung bình của chỉ số S&P 500: Trong vòng 7 ngày sau điểm sự kiện với VIX cực thấp, lợi suất trung bình của S&P 500 khoảng +0.8%, tỷ lệ thắng khoảng 60-75% (hơi cao hơn xác suất ngẫu nhiên). Nhìn chung, trong môi trường biến động thấp, chỉ số thường duy trì xu hướng tăng chậm hoặc dao động nhẹ. Ví dụ, trong tuần sau khi VIX giảm xuống dưới 15 vào tháng 10 năm 2019, S&P 500 cơ bản ổn định và tăng nhẹ; vào tháng 7 năm 2023, khi VIX ở mức khoảng 13, chỉ số tiếp tục tăng nhẹ khoảng 2% trong tuần tiếp theo. Điều này cho thấy VIX thấp không nhất thiết dẫn đến điều chỉnh ngay lập tức, thị trường có thể tiếp tục duy trì xu hướng tăng trong một thời gian. Tuy nhiên, cần cảnh giác rằng độ biến động cực thấp thường tiềm ẩn sự tự mãn của thị trường, một khi gặp phải tin xấu bất ngờ, sự biến động và mức giảm có thể tăng lên đáng kể.
Hiệu suất trung bình của BTC: Diễn biến của Bitcoin trong thời gian VIX thấp không có hướng đi rõ ràng. Thống kê cho thấy tỷ lệ tăng trung bình trong 7 ngày chỉ khoảng +2%, tỷ lệ thắng khi tăng là khoảng 60%. Có lúc, giai đoạn yên tĩnh với VIX thấp trùng hợp với giai đoạn tăng giá của BTC (ví dụ, vào mùa xuân năm 2019, VIX thấp đi kèm với sự tăng mạnh của BTC); nhưng cũng có lúc, trong thời gian VIX thấp, BTC lại có xu hướng điều chỉnh (ví dụ, đầu năm 2018, khi VIX duy trì ở mức thấp, Bitcoin đang trong xu hướng giảm do vỡ bong bóng).
Do đó, VIX thấp không có giá trị tham khảo rõ ràng cho dự đoán xu hướng BTC trong tương lai, cần phải kết hợp với tâm lý vốn và chu kỳ của chính thị trường tiền điện tử.
Xét tổng thể, khi VIX dưới 15, S&P 500 thường tiếp tục xu hướng hiện tại (trong hầu hết các trường hợp là tăng nhẹ), nhưng mức tăng và tỷ lệ thắng đều rõ rệt thấp hơn so với sự phục hồi sau sự hoảng loạn. Trong khi đó, BTC trong môi trường này thiếu một mô hình phản ứng thống nhất, cho thấy sự biến động thấp của thị trường truyền thống không nhất thiết có nghĩa là thị trường tiền điện tử sẽ đồng bộ.
Kết luận: Rủi ro và cơ hội song hành
Khi VIX tăng vọt lên khoảng 30-40, có thể có rủi ro ngắn hạn, nhưng cũng chứa đựng cơ hội đảo chiều tiềm năng. BTC thường đồng thời giảm trong áp lực bán hoảng loạn, nhưng khi cảm giác hoảng loạn dịu lại, việc bán tháo quá mức tích lũy các vị thế bán dễ dàng kích hoạt một đợt phục hồi kỹ thuật mạnh mẽ. Nếu quan sát thấy VIX bắt đầu đạt đỉnh và giảm (từ 35 dần trở lại dưới 30), đó là thời điểm tiềm năng để mua BTC trong ngắn hạn. Nhưng cần phải xem xét độ nghiêm trọng của sự kiện đó, nếu đó là một rủi ro tài chính lớn nổ ra, thị trường có thể tiếp tục giảm sâu.
Khi VIX ≥ 40, điều này cho thấy thị trường rơi vào trạng thái hoảng loạn cực độ, bao gồm khả năng cạn kiệt thanh khoản, rút vốn lớn. Xác suất BTC giảm mạnh trong ngắn hạn là rất cao, nhưng thường một hai tuần sau nếu nỗi hoảng loạn giảm bớt, dự đoán mức hồi phục của BTC cũng sẽ tương đối đáng kinh ngạc. Trong môi trường này, khuyên các nhà đầu tư lướt sóng ngắn hạn nên duy trì kiểm soát rủi ro cao, kiên quyết tuân thủ cắt lỗ, vì "liếm máu trên lưỡi dao" đồng thời, lợi nhuận và rủi ro luôn song hành. Nhìn theo chu kỳ lớn, đây đều là những điểm tương đối thấp.
Khi VIX ≤ 15, thị trường thường ở trạng thái tự nhiên. Việc BTC có tăng hay không thường phụ thuộc vào chu kỳ của thị trường tiền mã hóa, tình hình tài chính hoặc xu hướng kỹ thuật của chính nó. Trong môi trường quá yên tĩnh, cần chú ý đến việc nếu có bất ngờ hoặc sự kiện thiên nga đen xảy ra, VIX sẽ nhanh chóng tăng vọt, và BTC cũng có thể giảm theo. Có thể xem xét giữ một phần tiền mặt/stablecoin trong giai đoạn này như một biện pháp dự phòng, luôn theo dõi hướng rủi ro.
Khu vực giữa của VIX 15-30 thường được coi là "biên độ biến động bình thường". BTC cũng sẽ bị ảnh hưởng bởi chu kỳ tiền điện tử và tình hình tài chính vĩ mô, lúc này VIX có thể là chỉ báo hỗ trợ. Nếu VIX từ trên 20 tăng lên gần 30, điều này cho thấy nỗi sợ hãi đang dâng lên, cần phải phòng ngừa rủi ro một cách hợp lý; ngược lại, nếu VIX từ 25 giảm dần xuống dưới 20, điều này cho thấy nỗi sợ hãi đang giảm bớt, BTC có thể tương đối ổn định.
Hiện tại VIX đang ở mức 50, đối mặt với sự không chắc chắn về thuế quan của Mỹ, tâm lý thị trường vẫn trong trạng thái hoảng loạn cực độ, tuy nhiên thị trường luôn sinh ra trong tuyệt vọng.
Trong thời gian đại dịch năm 2020, VIX đã vượt qua 80 mức cao nhất, khi đó S&P 500 khoảng 2300 điểm, ngay cả khi gần đây S&P 500 đã giảm mạnh do hoảng loạn vẫn ở gần 5000 điểm, trong vòng năm năm vẫn vượt quá 100% ROI; cùng lúc đó, Bitcoin đang ở điểm mua tuyệt vời, khi đó chỉ là 4800 USD, trong khi đỉnh cao của đợt tăng giá này đạt 110.000 USD, mức tăng cao nhất gần 25 lần.
Mỗi lần giảm mạnh thường đi kèm với việc thị trường định giá lại và dòng tiền chuyển động, sự hỗn loạn là một cái thang, có thể leo lên và nhảy vọt từ đây hay không, đó là vấn đề then chốt trong giai đoạn này.